κάθε βράδυ.

το μυαλό μου τη λατρεύει τη ρουτίνα. κάθε βράδυ, αφού σβήσω το φως και κλείσω τα μάτια, κάνει ότι είσαι εδώ. γυρίζω το κεφάλι προς το μέρος σου και -πάντοτε με κλειστά μάτια- σου χαμογελώ. ξέρω ότι είσαι εδώ. αφού ακούω τη φωνή σου, δε γίνεται να λείπεις. μόνο που κοιμόμαστε αγκαλιά κι έχει ζέστη, αλλά δεν πειράζει μωρό μου, θ'ανάψω το ερκοντίσιον και θα το σβήσω πάλι πριν ξημερώσει, μην κρυώσεις. καληνύχτα. *χαμογελάει* 

είναι αρκετό.

ξαφνικά όλα πάνε καλά και νιώθεις άβολα -ωραία άβολα- γιατί δεν τόχες συνηθίσει κι ούτε θα το συνηθίσεις γιατί ό,τι είναι ωραίο δε συνηθίζεται αφού αν το συνηθίσεις δε θα σου κάνει πια την ίδια αίσθηση.  απλώς είναι ωραία να έχεις κάτι να σκέφτεσαι όλη μέρα, να κάνεις σχέδια -όχι μόνος σου αυτή τη φορά- και -χριστέ μου- να πραγματοποιούνται όλα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. κι αν όχι με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, τότε με τον τρόπο που επέλεξες εσύ μαζί με κείνον, κι αυτό ακούγεται καλύτερο σαν ιδέα. χαμογελάω όλη μέρα σαν ηλίθια και αυτό για αρχή πρέπει να είναι αρκετό. είναι αρκετό.

έξι ώρες.

"από Αθήνα είσαι;" με ρώτησε καθώς τακτοποιούσε δυο κουτιά με τσουρέκια από τη μπουγατσούπολη κάτω στα πόδια της, κι από κείνη τη στιγμή δε σταματήσαμε λεπτό να μιλάμε αυτές τις έξι ώρες. η -αστηνπούμε- μαρία, ήταν μια κοπέλα λεπτή, μετρίου αναστήματος με ίσια καστανοκόκκινα μαλλιά λίγο κάτω απ'τους ώμους κι ένα χαμόγελο ως τ'αυτιά. γλυκιά κοπέλα, όμορφη, λίγους μήνες μεγαλύτερη από μένα, φαινόταν πως είχαμε κάποια κοινά ενδιαφέροντα, που στην πορεία έγιναν περισσότερα απ'όσα περίμενα. δεν αντιλαμβανόσουν με τίποτα αυτά που είχε περάσει στη ζωή της. περιπέτειες με την υγεία της, κάποιες από τις οποίες ξεπεράστηκαν, κάποιες άφησαν για πάντα το στίγμα πάνω και "μέσα" της. προσπαθούσα να την κάνω να νιώσει καλύτερα. δεν της είπα ψέμματα, ούτε ένα. η φράση "υπάρχουν και χειρότερα" είναι η μοναδική πραγματικότητα που ίσως σε κάνει να νιώσεις κάπως καλύτερα. όχι με το μεγαλύτερο πόνο του άλλου, αλλά με τον εαυτό σου. στη "σχέση" αυτή, περισσότερο άκουγα παρά μιλούσα. για πρώτη φορά. είχε πράγματα να πει και μια άγνωστη κοπέλα ήταν ο κατάλληλος άνθρωπος για να τα ακούσει. όχι να τα μάθει, απλά να τα ακούσει. και μετά (ίσως) να τα ξεχάσει. έχω βρεθεί στη θέση της και ομολογώ ότι είναι λυτρωτικό να μιλάς για οτιδήποτε σε προβληματίζει με κάποιον που μόλις γνώρισες και δε σε ενδιαφέρει τι θα σκεφτεί για σένα. και αυτό για εμάς που δεν εκφράζουμε εύκολα όσα νιώθουμε, είναι σαν εβδομαδιαία επίσκεψη στον ψυχολόγο. 

εγώ.

είμαι η αφροδίτη. για τους νέους φίλους η "αφρούμπα" και για τους παλιούς η "άφρο". είμαι γεμάτη ανασφάλειες και φόβους, πολύ συναισθηματική, πολύ δοτική, πολύ ευαίσθητη, πολύ ντροπαλή και βασικά πολύ συνηθισμένη να δένομαι με ανθρώπους πριν το "επιτρεπτό" (χρονικά) όριο. λογικά έχω κι άλλα τόσα αρνητικά στοιχεία πάνω μου που δε μου ρχονται ή δεν τα θυμάμαι.  δυο χρόνια πριν, ένας κοντινός μου άνθρωπος, ενώ κολυμπούσαμε, με έβαλε να χαρακτηρίσω τον εαυτό μου. να πω τρία θετικά στοιχεία μου και τρία αρνητικά. είπα με μεγάλη ευκολία τα αρνητικά και κόλλησα στα θετικά. με "μάλωσε" που δε βρήκα κάτι καλό να πω για μένα και μου αράδιασε καμιά δεκαριά πράγματα που θεωρούσα δεδομένα. σε κάθε δυσκολία, το μυαλό μου πιστεύει ότι φταίω εξολοκλήρου εγώ. σα να ανιχνεύει κάθε φορά αυτό που με ενοχλεί σε μένα και να μου λέει με τρόπο ότι πρέπει να το αλλάξω. δεν ξέρω αν οι άνθρωποι αλλάζουν, όμως υποσχέθηκα μία καλύτερη "αφροδίτη" λίγο πριν τελειώσει το 2011 και σκοπεύω να τη φέρω στην επιφάνεια. δε φταίμε για όλα εμείς, δεν είμαστε πάντα εμείς εκείνοι που υστερούν και σε τελική ανάλυση, το μυαλό μας παίζει τόσα παιχνίδια καθημερινά, που δε θα του επιτρέψουμε να μας τρελάνει.  κρίση ταυτότητας ή αυτοκριτική, λίγη σημασία έχει ο τίτλος.

"νικόλας, χάρηκα!"

"νικόλας, χάρηκα!" είπε, και είδα ένα χέρι να απλώνεται ξαφνικά μπροστά μου. κοιτάζω αριστερά, ένας χαμογελαστός άντρας περί τα 35, με αθώο βλέμμα σα μικρού παιδιού. χαμογελάω ευγενικά και γυρνάω ξανά μπροστά, αποφεύγοντας το χέρι του. σα να μην το είδα ποτέ. "νικόλας, χάρηκα!" είπε ξανά, και μετά "σαγαπάω!". κι ένιωθα τόσο άσχημα και τόσο άβολα. πιο πολύ γιατί μπήκα στη θέση του. κάτι του συνέβαινε, κι αυτό είναι σίγουρο. φταίνε τα λεφτά; φταίει η γενικότερη κατάσταση; φταίει κάποια γυναίκα; φταίει κάποια ασθένεια; δεν ξέρω. ξέρω ότι είχα απέναντί μου έναν άνθρωπο που φαινομενικά χρειαζόταν βοήθεια, δεν ξέρω από πού. έναν άνθρωπο που με κοιτούσε λες και ήταν ο γιος μου και ήμουν η μαμά του και ήθελε να παίξουμε. κατέβηκα από το λεωφορείο και με κοιτούσε ακόμα. λες και τον παράτησα. λες και τον εγκατέλειψα. κι ένιωσα τόσο άσχημα. πιο πολύ από πριν. σα να έφταιγα εγώ.

να ταξιδέψουμε μια φορά παρέα.

χαζεύω το ημερολόγιο. έτσι, χωρίς λόγο. δεν το συνηθίζω, αλλά γιατί να μη δω ποιές ημερομηνίες με βολεύουν για να ταξιδέψω; οπουδήποτε. μέχρι να φτάσω στο στόχο. την πόλη που δεν κοιμάται ποτέ. και μοιάζουμε σε αυτό. ούτε γω κοιμάμαι.

εγώ.

εκεί, γύρω στις 6 παρά, λίγα λεπτά πριν βγει ο ήλιος, και λίγα παραπάνω πριν κλείσει τα μάτια της για "βράδυ", το υποσχέθηκε στον εαυτό της. δε θα πλήγωνε ποτέ κανέναν και δε θα κορόιδευε ποτέ κανέναν και δε θα έπαιζε ποτέ με την καρδιά κανενός και δε θα έκανε ποτέ ξανά τίποτα που δε θα ήθελε να της κάνουν. όσο περνούσε από το χέρι της, θα ήταν ένας σωστός άνθρωπος. θα είμαι ένας σωστός άνθρωπος. εγώ.

έπρεπε να είν' απλό.

κάποιες λέξεις δεν ξέρω να τις λέω. ή δεν έχω μάθει να τις λέω. ή δεν έχω συνηθίσει να τις λέω. μου είναι πιο εύκολο να τις γράφω. μου φαίνονται τόσο σημαντικές για να τις "σπαταλάω". όχι πως δεν έχω αισθανθεί ποτέ το νόημά τους, απλώς δε μπορώ να τις χρησιμοποιήσω στο λόγο. σχεδόν ντρέπομαι να τις ξεστομίσω. και αυτό είναι ξεκάθαρο μειονέκτημα. και δεν ξέρω αν και πώς διορθώνεται. κι ας προσπαθώ. κι ας κάνω πρόβες μόνη μου σα μικρό παιδί. τίποτα δεν πετυχαίνει. τη στιγμή που θα είμαι τόσο έτοιμη να νιώσω και να μιλήσω, κάνω τρία βήματα πίσω. νιώθω ευάλωτη και επιτίθεμαι, χωρίς να μου φταίει κανείς. και δεν έχω γνωρίσει άλλον τέτοιο άνθρωπο στη ζωή μου, για να μην ανησυχώ.

ας το πάρουμε στα χέρια μας.

γεννηθήκαμε σε μια κοινωνία που δεν επιλέξαμε, από γονείς που δεν επιλέξαμε, σε μέρος που δεν επιλέξαμε. ανήκουμε σε μια φυλή που επίσης δεν επιλέξαμε, σε χώρα και πόλη που δεν επιλέξαμε. δικαιούμαστε, λοιπόν, να πάρουμε την ευθύνη για όλα τα υπόλοιπα στα χέρια  μας. κι ας μην τα κάνουμε όλα τέλεια, κι ας μην πάρουμε τις σωστές αποφάσεις μια φορά -ή και παραπάνω-, κι ας μη βάλουμε στη ζωή μας τους κατάλληλους ανθρώπους, κι ας απογοητευτούμε, κι ας πέσουμε. δεν πειράζει. και θα το λέω συνέχεια. δεν πειράζει. είμαστε άνθρωποι, κάνουμε λάθη και θα συνεχίσουμε τη ζωή μας όσο καλύτερα γίνεται, μετά από αυτά. και θα προσπαθούμε πάντα. κι ας μην πετυχαίνει. θα σηκωνόμαστε και πάλι από την αρχή. θα ερωτευόμαστε και θα προσπαθούμε να κρατήσει αυτή τη φορά. θα δουλεύουμε πιο συγκεντρωμένοι στη νέα δουλειά, γιατί μας αρέσει πιο πολύ από την παλιά. θα περνάμε περισσότερο χρόνο με τους φίλους μας, γιατί δε θέλουμε να τους χάσουμε, όπως κάναμε παλιότερα. και θα λέμε σε όλους πόσο τους αγαπάμε και πόσο όμορφα περνάμε μαζί τους. και θα το εννοούμε. και όλα θα πάνε όσο καλύτερα γίνεται.

μεθαύριο.

βαρέθηκα τη μίρλα και τη γκρίνια και την απαισιοδοξία. ναι, τα πράγματα στην ελλάδα είναι άσχημα και θα παραμείνουν έτσι. ή θα χειροτερέψουν. και θα ζούμε με λιγότερα χρήματα και λιγότερες ανέσεις και λιγότερες διακοπές. ίσως πάμε κάμπινγκ και αφήσουμε τις ξενοδοχειάρες με τις πισινάρες, αλλά ποιός νοιάζεται; η παρέα έχει σημασία. ίσως ακόμα αδειάζει το ψυγείο πιο εύκολα και δε γεμίζει εξίσου εύκολα. και ίσως να μη μετακινούμαστε με το αυτοκίνητο, γιατί δε θα χουμε λεφτά για βενζίνη, αλλά σιγά, πας παντού με τα Μέσα. ίσως πάψουμε να τρώμε και να πίνουμε έξω, αλλά καλύτερα, θα μαζευόμαστε σε σπίτια φίλων ή και στο δικό μας ακόμα και θα παραγγέλνουμε πίτσα ή -ακόμα καλύτερα- θα τη φτιάχνουμε μόνοι μας.  τι θέλω να πω; δε γεννηθήκαμε πλούσιοι. οι περισσότεροι τουλάχιστον. όπως ζούμε με τα πολλά, θα μάθουμε και με τα λίγα. δόξα τω Θεώ, μια χαρά ευέλικτος είναι ο άνθρωπος και συνηθίζει τις αλλαγές. κι όσοι είναι σε μειονεκτικότερη θέση, μας χρειάζονται. και θα είμαστε εκεί. το έχουμε αποδείξει.  όλα θα πάνε καλά. σίγουρα όχι αύριο. όμως ποιός μπορεί να μιλήσει για "μεθαύριο";

τι είναι ευτυχία;

είναι νύχτα και όπως κάθε νύχτα έχει αρκετό σκοτάδι και αρκετή ησυχία για να σκεφτώ. και σκέφτομαι. είσαι ευτυχισμένη; τι χρειάζεται κανείς για να είναι ευτυχισμένος; και προσπαθώ να στηρίξω την ευτυχία σε άυλα και υλικά. και νομίζω θα τα καταφέρω. •αγαπημένη οικογένεια. με τα πάνω και τα κάτω της. όπως κάθε ζωντανός οργανισμός. δεμένη. χαμογελαστή ή στενοχωρημένη. μα πάντοτε δυνατή, να ξεπερνάει όσα εμφανίζονται στο δρόμο της. •φίλους. πολλούς ή λίγους, δεν έχει σημασία. μικρούς ή μεγάλους. κοντά ή μακρυά. ούτε αυτά έχουν σημασία. φτάνει να είσαι εκεί για κείνους και να είναι εκεί για σένα. •ταίρι. έναν άνθρωπο που θα σε κάνει να χαμογελάς. να γελάς. να κλαις. κάποιον να θαυμάζεις. να έχεις ανάγκη. και να σε έχει κι εκείνος. •να περπατάς, να μιλάς, να ακούς, να βλέπεις. τα "αυτονόητα" που ποτέ δε θα εκτιμήσουμε, παρά μόνο όταν κινδυνεύσουμε να τα χάσουμε (ή τελικά τα χάσουμε) •αγάπη. παντός είδους. η αγάπη είναι ευτυχία σε κάθε της μορφή. κι αν έχουμε τουλάχιστον ένα από αυτά, θεωρούμαστε ευτυχισμένοι. δεν το λέει κανένα βιβλίο και κανένας κανόνας και κανένα πρακτικό. το λέω εγώ, που έχω χάσει δυο ανθρώπους που αγαπούσα, έναν άνθρωπο που ερωτεύτηκα, μία φίλη που τελικά δεν ήταν και τόσο φίλη και που όλα τα υπόλοιπα ήρθαν να καλύψουν μερικά κενά. που δεν καλύπτονται πλήρως, αλλά αυτή είναι η νοστιμιά της ζωής. τελικά είμαστε όλοι ευτυχισμένοι. απλώς παλεύουμε να γίνουμε ακόμη περισσότερο.

*φτου και βγαίνω*

έπρεπε να βγω από το δωμάτιο που θύμιζε εσένα, από το κρεββάτι που θυμόταν εσένα, από το ταβάνι που σκεφτόταν εσένα, από την τηλεόραση που έδειχνε εσένα κι από το ραδιόφωνο που μέχρι πριν λίγους μήνες έπαιζε εσένα. έπρεπε να έχω βγει εδώ και καιρό.

μην το κάνεις αυτό στον εαυτό σου.

όλες οι σχέσεις κάνουν τον κύκλο τους, ο οποίος κλείνει όταν καταλάβουμε ότι "εκείνος" τελικά δεν ήταν αυτό που ψάχναμε. και σίγουρα κανείς ως τώρα δεν ήταν αυτό που έψαχνα. και ευτυχώς(;) ποτέ δε συμβιβάστηκα, όπως έκαναν οι φίλες μου απλά "για να έχουν κάποιον για να τις πηγαινοφέρνει" ή "να έχουν κάποιον να πάνε σινεμά". είναι δυστυχία να μην αγαπάς τους ανθρώπους που έχεις δίπλα σου. μην το κάνεις αυτό στον εαυτό σου.

*εμείς*

έπρεπε απ'το σχολείο ακόμα να μαθαίνουμε να δίνουμε χώρο και χρόνο σ'εκείνους που αγαπάμε κι όχι να το μαντεύουμε. να μάθουμε να μην πιέζουμε, άρα και οι άλλοι να μη μας πιέζουν. και έτσι θα καθόμαστε αγκαλιά στον καναπέ όποτε θέλουμε -δηλαδή πάντα- κι εγώ θα σημειώνω συνταγές απ'την τηλεόραση όταν λείπεις και θα σου μαγειρεύω για να τρώμε όταν θα ρχεσαι. και το καλοκαίρι θα πηγαίνουμε στο νησί σου και θα ξαπλώνουμε για πάντα στην καυτή άμμο. και το χειμώνα, θα πηγαίνουμε στο εξοχικό μου και θ'ανάβουμε το τζάκι και θα καθόμαστε μπροστά του με τις ώρες να μιλάμε και να τραγουδάμε.  ακούγεται υπέροχο. σχεδόν όσο υπέροχο είναι.

*θα έρθει και θα 'ναι κυριακή*

"θα έρθει και θα 'ναι κυριακή", μου έλεγαν οι φίλες μου. ποιός ξέρει γιατί. και πέρασαν τόσες πολλές κυριακές και δεν ήρθε και ποτέ. μη χαλάς τις κυριακές σου για κανέναν.